Miras Payının Devir ve Taksimi

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nün 1478 Sayılı “Miras Payının Devri ve Taksimi” Konulu Genelgesi

Bilindiği üzere, miras, miras bırakanın ölümü ile bütün hak ve borçlarının kanunun veyahut murisin ölüme bağlı bir tasarrufla gösterdiği kimselere geçmesidir. Muris birden fazla mirasçı bırakmış ise kalan mal ve borçların taksime kadar iştirak halinde mülkiyet olarak kalacağı Medeni Kanunun 581 nci maddesinde, iştirak devam ettiği sürece taksim ve şayi cüzüde tasarrufun mümkün olmayacağı aynı kanunun 630 ncu maddesinde hükme bağlanmıştır.Murisin ölümünden sonra, mirasçılar mirasa dahil belli bir şey almaksızın, mirastaki (terekedeki) payın tamamını diğer mirasçılardan birine veya birkaçına ivazlı veya ivazsız olarak temlik etmesi Medeni Kanunun 612/1 fıkrası gereğince mümkün olup, temlike ilişkin sözleşmenin yazılı olması yeterli görülmekte ve bugüne kadar uygulama buna göre yapılmakta idi.Ancak, 20/Temmuz/1985 gün 18817 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 1984/2 Esas, 1985/5 Karar sayılı kararında; “Medeni Kanunun 612 nci maddesi uyarınca mirasın taksiminden önce terekeye dahil belli bir taşınmaz maldaki miras hakkının diğer bir mirasçıya temlikine ilişkin sözleşmenin geçerli bulunması için temlik edenin terekedeki tüm miras haklarını kapsaması gerekmediğine, bu nitelikteki sözleşmenin geçerli bulunduğuna ve böyle bir sözleşmenin iştirak hali bozulmadan tapuda işlem yapılmasını sağlayacağı ………………..açıklanmıştır. 

Bu durumda:

A – Miras Payının Temliki

1) Medeni Kanunun 612 nci maddesi gereğince gerek noterler ve gerekse tapu sicil müdürlüklerince düzenlenecek miras payının temlikine ilişkin sözleşmelerin terekedeki bütün miras paylarını kapsamasına gerek bulunmamaktadır.

Mirasçılar arasında yapılacak miras payı temliklerinin iştirak hali bozulmadan yine iştirak halinde mülkiyet olarak, payını devreden mirasçı veya mirasçıların yerlerine devralan mirasçı veya mirasçılar yazılmak suretiyle tescil işlemlerinin yapılması gerekmektedir.Örnek: Taşınmaz mal Mehmet Õnlü, İsmet Õnlü, Osman Õnlü, Mustafa Õnlü adlarında verasette iştirak halinde tescillidir. Mirasçılar’dan Osman Õnlü bu taşınmaz maldaki miras payını diğer mirasçı Mehmet Õnlüye satmıştır. Tescil işlemi aşağıdaki şekilde yapılması gerekir.

Malikin Adı Soyadı

Baba Adı

İktisabı

Kayıt Tarihi

Yevmiye

Mehmet ÜNLÜ
Salih oğlu
İntikal

02/11/1985

2001

01/11/1985

1910

02/11/1985

2001

İsmet ÜNLÜ
Salih oğlu
İntikal

01/11/1985

1910

02/11/1985

2001

Osman ÜNLÜ
Salih oğlu
İntikal

01/11/1985

1910

02/11/1985

2001

Mustafa ÜNLÜ
Salih oğlu
İntikal

01/11/1985

1910

Mehmet ÜNLÜ
Salih oğlu
İn.Ve Pay Tem.

02/11/1985

2001

İsmet ÜNLÜ
Salih oğlu
İntikal

02/11/1985

2001

Mustafa ÜNLÜ
Salih oğlu
İntikal

02/11/1985

2001

2) Medeni Kanunun 612 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre, mirasçılardan bir veya bir kısmı ile üçüncü şahıs (mirasçı olmayan) arasında miras payı temlik sözleşmesinin yapılması mümkündür. Ancak üçüncü kişinin hakkı, mirasın taksimi veya iştirakin bozulmasından sonra miras payını temlik eden mirasçıya ait payın kendisine verilmesini istemekten ibarettir. Õçüncü şahsın mirasçılık veya miras ortaklığı sıfatını kazanması ve mirasın taksimini istemesi ve taksime katılması söz konusu değildir.

Bu durumda, üçüncü kişiye yapılan miras payı temlik sözleşmelerinin, tapu sicil müdürlüklerince düzenlenmesi mümkün olmadığı gibi, noterler tarafından düzenlenen ve tarafları bağlayan bu tür sözleşmelerin iştirak çözülmediği sürece tescili mümkün görülmemektedir.

B – Mirasçılar Arasındaki Pay Devir ve Temlikleri

Mirasçılar adına verasette iştirak olarak kayıtlı taşınmaz mallardaki, miras veya mirasçıların diğer miras veya mirasçılara yapacakları hertürlü devir ve temlikleri de, terekeye dahil bir veya birkaç taşınmaz malda pay temliki olarak kabul etmek gerektiğinden, mirasçılar arasında tapu sicil müdürlüklerince düzenlenecek resmi senetle yapılacak devir ve temlik taleplerinin de, iştirak hali bozulmadan, yine verasette iştirak olarak tescil edilmek suretiyle karşılanması gerekmektedir.

C – Mirasın Taksimi

Medeni Kanunun 611 nci maddesi mirasçılar arasındaki taksim sözleşmesinin yazılı olmasını yeterli saymış, taksimin geçerli ve tapu siciline tescili için ayrıca resmi senet düzenlenmesini aramamıştır. Ancak taksim sözleşmesinin geçerli olabilmesi için taksim sözleşmesine terekeye dahil bulunan bütün malların dahil edilmesi gerektiği Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 14/Nisan/1971 gün 6/520/246 sayılı kararında belirtilmişti.

Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 1984/2 Esas, 1985/5 karar sayılı kararında “İçtihad aykırılığının giderilmesi isteminde dayanılan kararlardan” biride yukarıda sözü edilen Yargıtay Hukuk Kurulu Kararıdır.

Bu nedenle; Yargıtay İçtihad Birleştirme Büyük Genel Kurulu Kararının genel esprisi içerisinde miras taksim sözleşmelerininde, terekeye dahil bütün taşınmaz malları kapsamasına gerek bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Bilgi edinilmesini ve taleplerin buna göre yönlendirilmesinin temenini rica ederim.

Genel Müdür Halim Çorbalı

Mevzuat Türü: Genelge

Genelge Sayısı:  1478

Kabul Tarihi:  27 Kasım 1985

Yürürlük Durumu:  Yürürlükte

Kaynak