SENED/BONO’DAKİ DEĞİŞİKLİKLER, BORÇLU TARAFINDAN İMZALANMADIKÇA, GEÇERSİZDİR.

T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO. 2015/24989
KARAR NO. 2016/1769
KARAR TARİHİ. 21.1.2016

SENETTEKİ DÜZENLEMELERİN BORÇLU TARAFINDAN PARAF EDİLMESİ GEREKLİLİĞİ –TAKİBİN İPTALİ TALEBİ

2004/m. 168, 170

6100/m. 207

ÖZET: Kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibinde borçlu keşideci takip dayanağı çekin keşide tarihinde tahrifat yapıldığını ve bu düzeltmedeki paraf imzanın kendisine ait olmadığını ileri sürerek takibin iptalini istemiştir.

Senetteki düzeltmelerin borçlu keşideci tarafından paraf edilmesi gereklidir. Senette mevcut olan çıkıntı veya senet metni altındaki hak ve silinti ayrıca tasdik edilmemiş ise inkâr halinde yok hükmündedir. İmzaya veya paraf imzasına itiraz halinde, imza incelemesi yapılmalıdır. Düzeltmenin onaylı olmaması veya imzanın keşideciye ait olmadığının anlaşılması halinde, düzeltme yok hükmünde olup, senedin düzeltme öncesi durumuna göre değerlendirme yapılır. Çekin keşide tarihinde tahrifat yapıldığı ve paraf imzasının da sahte olduğu yönündeki itirazlar bilirkişi incelemesi ile sonuçlandırılmalıdır.

İnkar edilen imzanın borçluya ait olduğu anlaşıldığı takdirde itirazın reddedileceği hükme bağlanmıştır. Öte yandan takibe başlayan ve icra dosyasına sunduğu çekteki imzaların borçluya ait olduğunu iddia eden alacaklı olup, bu iddiayı ispat külfeti de alacaklıya aittir. Bilirkişi raporunda yer alan belirsizliğin borçlu lehine yorumlanması zorunludur.

mahkemece alınan her iki bilirkişi raporunda da keşide tarihindeki paraf imzanın keşideci borçlunun eli ürünü olduğu ya da olmadığı yönünde kesin bir görüş bildiriminde bulunulmadığı görülmektedir. Bu durumda, keşide tarihindeki düzenlemeye dair keşideci borçlunun onayı olmadığından söz konusu değişiklik geçerli değildir. Alacaklı tarafından yeni bir bilirkişi incelemesi yapılması talep edilmediği ve ispat yükü de alacaklıda olduğu dikkate alındığında çekin keşide tarihinin tahrifattan önceki tarih olduğunun kabulü gerekir. Bu tarihe göre yapılan ibraz ise 10 günlük süreden sonra olup alacaklı takip haklarını kaybetmiştir. Takibin iptaline karar verilmesi gerekir.

DAVA: Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR: Alacaklı tarafından başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibine başlandığı, örnek 10 numaralı ödeme emri tebliği üzere borçlu keşidecinin İİK’nun 168/3. maddesinde öngörülen yasal sürede icra mahkemesine yaptığı başvuruda takip dayanağı çekin keşide tarihinde tahrifat yapıldığını ve bu düzeltmedeki paraf imzanın kendisine ait olmadığını ileri sürerek takibin iptalini istediği, mahkemece, keşide tarihindeki paraf imzanın ve sonradan yazılan tarihin borçlunun eli ürünü olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.

HMK.nun 207. maddesi hükmü gereğince senetteki düzeltmelerin borçlu ( keşideci ) tarafından paraf edilmesi gereklidir. Yani, senette mevcut olan çıkıntı veya senet metni altındaki hak ve silinti ayrıca tasdik edilmemiş ise inkâr halinde yok hükmündedir. Bu sebeple senet üzerinde yapılan değişikliklerin, geçerli olabilmesi için, düzenleyen tarafından imza veya paraf edilmek suretiyle onaylanması gerekir. Bu şekilde yapılan imzaya veya paraf imzasına itiraz halinde, mahkemece, yöntemince imza incelemesi yapılmalıdır. Düzeltmenin onaylı olmaması veya imzanın keşideciye ait olmadığının anlaşılması halinde, düzeltme yok hükmünde olup, senedin düzeltme öncesi durumuna göre değerlendirme yapılır.

Çekin keşide tarihinde tahrifat yapıldığı ve paraf imzasının da sahte olduğu yönündeki itirazlar bilirkişi incelemesi ile sonuçlandırılmalıdır. Çek keşideci tarafından düzenlenmiş olduğundan, çek üzerindeki çıkıntı ve değişikliklerin keşideci tarafından paraf edilmesi gerekir.

Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas Dairesi’nce düzenlenen 17.12.2012 tarihli raporda “… keşide tarihi bölümünde yer alan karalama paraf tarzı imzanın karalama tarzında çizgilerden ibaret basit tesimli bir imza olması sebebiyle aidiyetinin ve sorulduğu üzere … ile …’in eli ürünü olup olmadığının tespit edilemediğinin belirtildiği, mahkemece imzanın borçluya ait olup olmadığının belirlenememesi sebebiyle resen Marmara Üniversitesi Grafoloji bölümünden üç kişilik bilirkişi heyetinden alınan 13.05.2015 tarihli raporda da, keşide tarihinde yer alan parafın kimin eli ürünü olduğunun tespit edilemediğinin ve üzeri çizili olan tarihte tahrifat yapıldığının, tahrifattan önceki tarihin 16.08.2010 olduğunun bildirildiği görülmüştür.

İİK.nun 170/3 . maddesinde inkar edilen imzanın borçluya ait olduğu anlaşıldığı takdirde itirazın reddedileceği hükme bağlanmıştır. Öte yandan takibe başlayan ve icra dosyasına sunduğu çekteki imzaların borçluya ait olduğunu iddia eden alacaklı olup, bu iddiayı ispat külfeti de alacaklıya aittir ( HGK.’nun, 26.04.2006 12-259/231 Sayılı kararı ). Bilirkişi raporunda yer alan belirsizliğin borçlu lehine yorumlanması zorunludur.

Somut olayda, mahkemece alınan her iki bilirkişi raporunda da keşide tarihindeki paraf imzanın keşideci borçlunun eli ürünü olduğu ya da olmadığı yönünde kesin bir görüş bildiriminde bulunulmadığı görülmektedir. Bu durumda, keşide tarihindeki düzenlemeye dair keşideci borçlunun onayı olmadığından söz konusu değişiklik geçerli değildir. Alacaklı tarafından yeni bir bilirkişi incelemesi yapılması talep edilmediği ve ispat yükü de alacaklıda olduğu dikkate alındığında çekin keşide tarihinin tahrifattan önceki tarih olan 16.08.2010 olduğunun kabulü gerekir. Bu tarihe göre 16.09.2011 tarihinde yapılan ibraz ise çekin keşide tarihi itibariyle yürürlükte olup uygulanmaması gereken mülga 6762 Sayılı Kanun’un 708/1. maddesinde öngörülen 10 günlük süreden sonra olup aynı Kanun’un 720. maddesi uyarınca alacaklı takip haklarını kaybetmiştir.

O halde mahkemece İİK’nun 170/a maddesi uyarınca takibin iptaline karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ: Borçlunun temyiz itirazlarının kabulüyle mahkeme kararının yukarda yazılı sebeplerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın istenmesi halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.